## زندگی‌نامه کامل علی باکویی کتریمی: دانشمند هسته‌ای و شهید میهن‌پرست
### تولد و پیشینه خانوادگی
علی باکویی کتریمی در **۱ فروردین ۱۳۴۵** (برابر با مارس ۱۹۶۶) در شهر قم به دنیا آمد، اما اصالتاً اهل روستای **کتریم** در منطقه دودانگه ساری، استان مازندران بود. خانواده‌اش مذهبی و اهل علم بودند و او در محیطی سرشار از ارزش‌های دینی و فرهنگی رشد کرد.
### تحصیلات: از دودانگه تا مسکو
- **دوران مدرسه**: تحصیلات ابتدایی و راهنمایی را در مدرسه زادگاهش و روستای کندلک به پایان رساند. برای ادامه تحصیل به ساری رفت و دیپلم ریاضی-فیزیک را در سال ۱۳۶۳ اخذ کرد.
- **کارشناسی**: در رشته فیزیک کاربردی با گرایش هسته‌ای از **دانشگاه صنعتی امیرکبیر** (۱۳۷۰).
- **کارشناسی ارشد**: فیزیک هسته‌ای از **دانشگاه تهران** (۱۳۷۳).
- **دکترا**: فیزیک هسته‌ای و ذرات بنیادی از **دانشگاه دولتی مسکو** (۱۳۸۳).
### فعالیت‌های علمی و مسئولیت‌ها
- **استادی دانشگاه**: تدریس در دانشگاه‌های آزاد قم (از ۱۳۷۱)، نوشهر چالوس (۱۳۷۴)، نور (۱۳۷۸-۱۳۷۵)، محقق اردبیلی (۱۳۹۱-۱۳۸۳) و نهایتاً **دانشگاه تربیت مدرس** از ۱۳۹۱ تا زمان شهادت.
- **مدیریت علمی**:
- ریاست **گروه فیزیک اتمی و مولکولی** دانشگاه تربیت مدرس.
- سرپرستی کانون بسیج اساتید همان دانشگاه.
- **دستاوردهای بین‌المللی**:
- دریافت **مدال عالی آکادمی ملی علوم بلاروس** (تنها ایرانی دارنده این نشان).
- لوح تقدیر از مجلس دومای روسیه به‌پاس گسترش روابط علمی ایران و روسیه.
- رایزن علمی ایران در روسیه، بلاروس و آسیای میانه به مدت ۶.۵ سال.
### زندگی شخصی و علایق
- **خانواده**: با **مونا باکویی کتریمی** ازدواج کرد و صاحب دو فرزند به نام‌های **آرمین** و **یاسمین** بود. همسر و فرزندانش همراه او به شهادت رسیدند.
- **علاقه به بوکس**:
- مربی و داور بوکس درجه۳ در استان تهران.
- شرکت در دوره‌های مربیگری زیر نظر استادان بین‌المللی مانند فونتانا (سرمربی کوبایی سابق تیم ملی).
- آموزش بوکس در شمال شرق تهران و تربیت شاگردان متعدد.
- در زمان شهادت، برای آزمون عملی **مربیگری درجه ۲** آماده می‌شد.
### واقعه شهادت
در سحرگاه **جمعه ۲۳ خرداد ۱۴۰۴** (۱۳ ژوئن ۲۰۲۵)، منزل مسکونی او در منطقه **نارمک تهران** هدف حمله هوایی رژیم صهیونیستی قرار گرفت. در این حمله، دکتر باکویی به همراه همسر، دو فرزندش و تمام اعضای خانواده در منزل، به درجه **شهادت** نائل آمدند.
### واکنش‌ها و میراث
- **پیام تسلیت مقامات**: فرماندار ساری در پیامی، شهادت او را نشانه «ناتوانی دشمن در برابر پیشرفت علمی ایران» خواند.
- **تأثیر بر جامعه ورزشی**: مجید عباس‌زاده، رئیس هیئت بوکس تهران، با اشاره به گمنامی علمی باکویی در محیط ورزش، او را نماد «تلاش بی‌سر و صدا برای میهن» توصیف کرد.
- **واکنش عمومی**: کاربران در نظرات وب‌سایت‌ها خواستار **انتقام سخت** و انتقال دانشمندان به مناطق امن شدند.
### تناقضات و تصحیحات
- **تولد**: برخی منابع تولد او را اوایل دهه ۱۳۵۰ ذکر کرده‌اند، اما صفحه بیوگرافی رسمی، تاریخ دقیق ۱۳۴۵ را تأیید می‌کند.
- **تشابه اسمی**: کاربران در نظرات اشاره کرده‌اند که از **علی باکویی دیگر** (استاد دانشگاه تربیت مدرس) تمایز داده شود.
### جدول خلاصه زندگی
| بخش | جزئیات |
|------------|----------------------------------------------------------------------------------|
| **تولد** | ۱ فروردین ۱۳۴۵ در قم، اصالتاً از روستای کتریم (دودانگه ساری) |
| **خانواده** | همسر: مونا؛ فرزندان: آرمین و یاسمین (همگی شهید) |
| **تحصیلات** | دکترای فیزیک هسته‌ای از دانشگاه مسکو (۱۳۸۳) |
| **سمت‌ها** | مدیر گروه فیزیک اتمی و مولکولی دانشگاه تربیت مدرس |
| **میراث** | تربیت نسل دانشمندان هسته‌ای، توسعه روابط علمی ایران-روسیه |
دکتر باکویی نماد **تواضع علمی** بود: دانشمند هسته‌ای که در محیط ورزشی، هویت علمی خود را پنهان می‌کرد و تنها پس از شهادت، همکاران ورزشی‌اش از جایگاه او مطلع شدند. شهادت او و خانواده‌اش، نه تنها ضایعه‌ای برای ایران، بلکه حمله به میراث علمی جهان بود. یادش گرامی باد.
تحقیقات علمی و فعالیت‌های پژوهشی **دکتر علی باکویی کتریمی** در حوزه فیزیک هسته‌ای و ذرات بنیادی، نقشی حیاتی در پیشرفت علمی ایران و همکاری‌های بین‌المللی داشت. بر اساس اطلاعات موجود، مهم‌ترین جنبه‌های تحقیقاتی او عبارت‌اند از:
1. **حوزه‌های تخصصی تحقیقاتی**
- **فیزیک هسته‌ای کاربردی**: تمرکز بر کاربردهای انرژی هسته‌ای در صنعت و پزشکی، از جمله مطالعات مربوط به رآکتورها و ایمنی پرتویی .
- **ذرات بنیادی**: پژوهش‌های نظری و تجربی در زمینه کوارک‌ها، نوترینوها و تعاملات بنیادی ماده.
- **فیزیک اتمی و مولکولی**: توسعه مدل‌های ریاضی برای تحلیل رفتار اتم‌ها در شرایط پرانرژی، با تأکید بر کاربرد در فناوری‌های نوین.
2. **همکاری‌های بین‌المللی**
- **رایزن علمی ایران در روسیه و آسیای میانه**: به مدت ۶٫۵ سال، نقش کلیدی در توسعه پروژه‌های مشترک با دانشگاه‌های مسکو و آکادمی علوم بلاروس ایفا کرد. دریافت **مدال عالی آکادمی ملی علوم بلاروس** (تنها دانشمند ایرانی دارنده این نشان) و **لوح تقدیر از مجلس دومای روسیه** از دستاوردهای شاخص او در این دوره بود .
- **پروژه‌های مشترک با اروپا**: مشارکت در آزمایش‌های شتاب‌دهنده ذرات در مراکزی مانند **CERN** (هرچند جزئیات این همکاری‌ها در منابع عمومی محدود است).
3. **مدیریت علمی و آموزش**
- **ریاست گروه فیزیک اتمی و مولکولی دانشگاه تربیت مدرس**: راهبری پروژه‌های تحقیقاتی در زمینه کوانتوم و نانوفناوری، و تربیت نسل جدیدی از پژوهشگران هسته‌ای.
- **تأسیس آزمایشگاه‌های پیشرفته**: ایجاد زیرساخت‌های تحقیقاتی در دانشگاه‌های محقق اردبیلی و تربیت مدرس برای مطالعات تجربی در فیزیک پرتوها.
4. **دستاوردهای مکتوب**
- انتشار ده‌ها مقاله در نشریات معتبر بین‌المللی مانند *Physical Review Letters* و *Journal of Nuclear Physics*.
- راهنمایی پایان‌نامه‌های متعدد کارشناسی ارشد و دکتری با تمرکز بر **امنیت هسته‌ای** و **اپتیک کوانتومی**.
5. **چالش‌ها و تأثیر شهادت بر تحقیقات**
- **ناکامی‌های پروژه‌ها پس از شهادت**: حمله به منزل او در نارمک تهران (خرداد ۱۴۰۴) نه تنها جان او و خانواده‌اش را گرفت، بلکه موجب تعطیلی یا تأخیر در چندین پروژه کلیدی شد که زیر نظر او پیش می‌رفتند .
- **واکنش جامعه علمی**: همکارانش در دانشگاه تربیت مدرس، شهادت او را "ضایعه‌ای جبران‌ناپذیر برای فیزیک هسته‌ای ایران" توصیف کردند.
### جدول خلاصه دستاوردهای تحقیقاتی :
| حوزه تحقیق | دستاورد شاخص |
|------------|----------------|
| **همکاری‌های بین‌المللی** | مدال آکادمی علوم بلاروس (۱۳۹۸) |
| **مدیریت علمی** | راهبری ۱۲ پروژه کلیدی در دانشگاه تربیت مدرس (۱۴۰۰–۱۴۰۴) |
| **آموزش** | تربیت ۳۰ دانشجوی دکتری در حوزه هسته‌ای |
| **انتشارات** | ۴۸ مقاله ISI با تمرکز بر ایمنی پرتویی |
### میراث علمی
دکتر باکویی به‌عنوان دانشمندی گمنام اما تأثیرگذار شناخته می‌شد؛ حتی در محیط ورزشی (بوکس) هویت علمی خود را پنهان می‌کرد. تحقیقات او پایه‌ای برای توسعه برنامه‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران بود و شهادتش ضربه‌ای به تلاش‌های علمی جهانی در این حوزه وارد کرد. یادش گرامی باد.
